Nhân viên trong ngành Social & Healthcare tại Úc thường phải đối mặt với áp lực công việc nặng nề, ca trực kéo dài và trách nhiệm chăm sóc những người dễ bị tổn thương. Điều này khiến họ dễ rơi vào tình trạng căng thẳng (stress) nếu không có chiến lược quản lý phù hợp. Triển khai stress management (quản lý căng thẳng) cho nhân viên ngành Social & Healthcare là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe tinh thần, giảm tỷ lệ nghỉ việc và đảm bảo chất lượng dịch vụ cho cộng đồng.
1. Nguyên nhân gây stress trong ngành Social & Healthcare tại Úc
Stress trong lĩnh vực Social & Healthcare thường đến từ sự kết hợp giữa yếu tố công việc, tổ chức và cá nhân:
1.1 Yếu tố nghề nghiệp / tổ chức (Organisational & job-related causes)
- Khối lượng công việc cao & ca làm việc kéo dài: nhiều nhân viên phải làm thêm giờ hoặc chịu áp lực ca kíp liên tục (đêm, cuối tuần).
- Yêu cầu cảm xúc cao & tiếp xúc với căng thẳng tâm lý: làm việc với người bệnh, người chịu tổn thương, vấn đề xã hội — dễ dẫn đến kiệt sức cảm xúc.
- Kiểm soát hạn chế & thiếu quyền quyết định: khi nhân viên không được tham gia quyết định hay điều chỉnh giờ làm, vai trò không rõ ràng.
- Thiếu hỗ trợ từ cấp trên hoặc đồng nghiệp: lãnh đạo không quan tâm, thiếu định hướng, không nhận được hỗ trợ từ đồng nghiệp.
- Thay đổi tổ chức, áp lực cải cách: trong bối cảnh y tế và xã hội luôn thay đổi — đổi quy trình, thay đổi cơ cấu, áp lực tiết kiệm chi phí.
- Các yếu tố tâm lý – xã hội (psychosocial hazards) như thiếu công bằng trong tổ chức, xung đột nội bộ, hành vi bắt nạt, hoặc sự bất công trong quản lý có thể góp phần gây ra căng thẳng tại nơi làm việc. Theo Safe Work Australia, những yếu tố như khối lượng công việc quá tải (job demands), thiếu sự hỗ trợ (poor support) và không rõ ràng vai trò (lack of role clarity) được xem là các nguy cơ chính dẫn tới stress trong môi trường làm việc.
1.2 Yếu tố cá nhân & đời sống
- Kỹ năng quản lý stress và phục hồi (resilience) còn hạn chế: không có chiến lược tự chăm sóc cá nhân.
- Ranh giới công việc – cuộc sống mờ nhạt: công việc dễ “theo” về nhà (nghĩ về công việc sau giờ làm).
- Áp lực tài chính hoặc trách nhiệm gia đình: nếu người làm cũng gánh vác chi phí gia đình, con cái, nhà cửa.
- Tình trạng sức khỏe cá nhân như: giảm ngủ, bệnh lý, sức khỏe tinh thần yếu.
- Chấn thương tâm lý trước đó hoặc hậu quả của đại dịch: nhân viên chăm sóc y tế có thể bị rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSS), trầm cảm, lo âu cao hơn sau COVID-19.
Có thể thấy, nguyên nhân gây stress trong ngành Social & Healthcare thường không đơn lẻ mà tương tác giữa nhiều yếu tố như khối lượng công việc cao + thiếu hỗ trợ + kỹ năng quản lý cá nhân yếu dẫn tới stress tăng theo cấp số nhân. Theo Safe Work Australia, các yếu tố này còn được gọi là psychosocial hazards – những nguy cơ tâm lý – xã hội tại nơi làm việc có thể dẫn tới stress nghề nghiệp.
2. Hậu quả thường gặp
Nếu không được quản lý tốt, stress có thể dẫn tới nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho cả cá nhân lẫn tổ chức:
2.1 Ảnh hưởng sức khỏe cá nhân
Stress kéo dài ảnh hưởng trực tiếp tới thể chất và tinh thần của người làm việc trong lĩnh vực chăm sóc xã hội và y tế. Một số biểu hiện thường gặp gồm:
- Rối loạn giấc ngủ, mệt mỏi mãn tính, đau đầu hoặc căng cơ kéo dài.
- Rối loạn tiêu hóa, ăn uống không điều độ, dẫn đến giảm năng lượng làm việc.
- Nguy cơ bệnh tim mạch và tăng huyết áp, do cơ thể liên tục ở trạng thái căng thẳng.
- Suy giảm hệ miễn dịch, khiến người lao động dễ mắc các bệnh lý mãn tính.
- Ảnh hưởng tâm lý như lo âu, trầm cảm, hoặc kiệt sức tinh thần (burnout).
- Trong những trường hợp nghiêm trọng, stress kéo dài có thể khiến người lao động mất động lực, giảm hiệu suất và thậm chí rút khỏi ngành nghề.
2.2 Ảnh hưởng đến hiệu suất công việc và tổ chức
Căng thẳng nghề nghiệp không chỉ tác động đến cá nhân mà còn ảnh hưởng rõ rệt đến hiệu quả hoạt động của tổ chức.
- Tăng tỷ lệ vắng mặt và giảm năng suất làm việc: Khi nhân viên thường xuyên chịu áp lực, họ dễ rơi vào tình trạng mệt mỏi, mất tập trung hoặc phải nghỉ ốm dài ngày.
- Tỷ lệ nghỉ việc cao: Môi trường làm việc căng thẳng kéo dài khiến nhiều người mất động lực, dẫn đến tình trạng rời bỏ nghề hoặc chuyển sang lĩnh vực khác.
- Suy giảm chất lượng dịch vụ: Khi nhân viên không còn duy trì được sự cân bằng tinh thần, họ dễ mắc sai sót trong quá trình hỗ trợ người dân hoặc chăm sóc bệnh nhân, ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm của người sử dụng dịch vụ.
- Gia tăng chi phí cho tổ chức: Stress nghề nghiệp kéo theo chi phí tuyển dụng, đào tạo lại, và giảm hiệu quả vận hành – tất cả đều gây tổn thất tài chính cho đơn vị quản lý.
- Tác động tiêu cực đến văn hóa làm việc: Khi áp lực trở thành “bình thường mới”, nhân viên dễ cảm thấy bị cô lập, thiếu gắn kết và giảm tinh thần hợp tác, lâu dài làm suy yếu văn hóa nội bộ.
Nhìn chung, stress nghề nghiệp là yếu tố âm thầm nhưng có sức ảnh hưởng lớn – nếu không được nhận diện và quản lý đúng cách, nó có thể làm suy giảm cả năng suất lẫn tinh thần của đội ngũ trong các lĩnh vực xã hội và y tế.
3. Gợi ý cách quản lý stress hiệu quả
Để triển khai hiệu quả stress management cho nhân viên Social & Healthcare, cần kết hợp giải pháp ở cả cấp độ cá nhân và tổ chức:
3.1 Self-care (Tự chăm sóc cá nhân)
- Duy trì giấc ngủ, dinh dưỡng và vận động hợp lý.
- Áp dụng kỹ thuật mindfulness (chánh niệm), thiền hoặc hít thở sâu.
- Thiết lập ranh giới rõ ràng: tách bạch công việc và đời sống cá nhân.
- Chủ động tìm kiếm hỗ trợ tâm lý khi cần.
3.2 Hỗ trợ đồng nghiệp & tổ chức
- Tăng cường kết nối qua nhóm chia sẻ, hệ thống mentorship.
- Triển khai chương trình hỗ trợ nhân viên (Employee Assistance Program (EAP)) hoặc dịch vụ hỗ trợ tâm lý.
- Lãnh đạo cần được đào tạo nhận diện stress và hỗ trợ nhân viên.
- Thiết kế lại công việc, phân bổ ca trực hợp lý, tạo điều kiện linh hoạt.
3.3 Cân bằng công việc – cuộc sống
- Sử dụng kỹ năng quản lý thời gian và sắp xếp ưu tiên.
- Tận dụng thời gian nghỉ phép để hồi phục.
- Duy trì sở thích ngoài công việc và tham gia hoạt động cộng đồng.
Quản lý căng thẳng hiệu quả giúp giảm nguy cơ bệnh tật, cải thiện hiệu suất và nâng cao chất lượng sống. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người làm việc trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và dịch vụ cộng đồng, nơi áp lực công việc và yêu cầu cảm xúc luôn ở mức cao.
Stress trong ngành social & healthcare là thách thức lớn, nhưng hoàn toàn có thể quản lý nếu áp dụng đúng chiến lược. Bằng cách nhận diện sớm dấu hiệu stress, tận dụng hỗ trợ từ đồng nghiệp hoặc các chương trình hỗ trợ nhân viên, mỗi nhân viên đều có thể xây dựng cho mình một môi trường làm việc lành mạnh, bền vững và cân bằng hơn.
>> Tại Next Gem, chúng tôi luôn đồng hành cùng sinh viên và người lao động trong hành trình phát triển nghề nghiệp bền vững. Liên hệ ngay để được tư vấn thêm về khóa học và lộ trình nghề nghiệp trong lĩnh vực chăm sóc – dịch vụ cộng đồng tại Úc.
