Khi một social worker – chuyên viên dịch vụ xã hội – thăng tiến lên vị trí quản lý, vai trò sẽ thay đổi đáng kể: từ tác nghiệp cá nhân sang quản lý team, hoạch định chiến lược và dẫn dắt tổ chức. Vì vậy, việc trang bị kỹ năng lãnh đạo trở thành yếu tố quyết định để duy trì hiệu quả và phát triển bền vững.
Bài viết này Next Gem sẽ phân tích những kỹ năng lãnh đạo cần thiết cho social worker khi lên vị trí quản lý, chỉ rõ các thách thức thường gặp và cách phát triển năng lực này một cách có hệ thống.
1. Những kỹ năng lãnh đạo mà social worker cần khi lên vị trí quản lý
Khi bước lên vai trò quản lý, một social worker không chỉ cần hiểu về con người và cộng đồng, mà còn phải biết cách dẫn dắt đội ngũ, định hướng tổ chức và tạo ra ảnh hưởng tích cực. Dưới đây là 6 kỹ năng lãnh đạo thiết yếu mà bạn nên phát triển:
1.1. Tư duy chiến lược và định hướng mục tiêu
- Một nhà quản lý trong ngành dịch vụ xã hội cần có tầm nhìn dài hạn – hiểu rõ mục tiêu của tổ chức, của đội ngũ và cách từng hoạt động đóng góp vào sứ mệnh chung.
Ví dụ: bạn không chỉ quan tâm tới việc giúp đỡ từng khách hàng, mà còn nhìn rộng hơn về cách cải thiện chất lượng dịch vụ, xây dựng mạng lưới đối tác và nâng cao tác động xã hội.
1.2. Giao tiếp và hợp tác hiệu quả
- Lãnh đạo giỏi không chỉ “ra chỉ thị” mà còn biết truyền cảm hứng, lắng nghe tích cực và kết nối con người.
- Social worker ở vai trò quản lý cần thường xuyên làm việc với nhiều bên: nhân viên, khách hàng, tổ chức cộng đồng, cơ quan chính phủ.
- Kỹ năng giao tiếp tốt giúp bạn duy trì tinh thần đội nhóm, xử lý xung đột và tạo ra môi trường làm việc tôn trọng – tin tưởng.
1.3. Trí tuệ cảm xúc và sự thấu hiểu con người
- Ngành social work luôn gắn liền với cảm xúc, vì vậy người lãnh đạo cần có khả năng nhận biết, kiểm soát và thể hiện cảm xúc phù hợp.
- Trí tuệ cảm xúc giúp bạn hiểu được cảm xúc của đội ngũ, biết cách hỗ trợ họ trong những thời điểm áp lực, đồng thời giữ vững sự bình tĩnh và tích cực trong vai trò lãnh đạo.
1.4. Ra quyết định có trách nhiệm và dựa trên giá trị nghề nghiệp
- Khi lên quản lý, bạn sẽ đối mặt với nhiều quyết định khó: phân bổ nguồn lực, giải quyết mâu thuẫn, cân bằng giữa nhu cầu cá nhân và lợi ích tổ chức.
- Người lãnh đạo hiệu quả luôn ra quyết định dựa trên giá trị đạo đức cốt lõi – công bằng, tôn trọng, minh bạch – đồng thời tuân thủ quy định và tiêu chuẩn nghề nghiệp của social work tại Úc.
1.5. Quản lý thay đổi và khả năng thích nghi
- Ngành dịch vụ xã hội tại Úc luôn biến động – từ thay đổi chính sách, yêu cầu tài trợ cho tới nhu cầu cộng đồng.
- Một nhà lãnh đạo giỏi cần linh hoạt, chủ động và sẵn sàng thích nghi, đồng thời biết cách giúp đội ngũ của mình đi qua giai đoạn thay đổi mà vẫn giữ tinh thần và hiệu quả công việc.
1.6. Phát triển đội ngũ và coaching
Lãnh đạo trong social work không chỉ là quản lý công việc mà còn phải biết cách hướng dẫn, phản hồi mang tính xây dựng, và tạo cơ hội cho nhân viên phát triển chuyên môn.
Thay vì chỉ “quản lý công việc”, vị trí quản lý sẽ:
- Hỗ trợ nhân viên tự phát triển kỹ năng chuyên môn và tự tin hơn trong công việc;
- Khuyến khích tư duy phản biện, giúp họ hiểu rõ mục tiêu và giá trị nghề nghiệp;
- Tạo môi trường học hỏi tích cực, nơi mọi người được lắng nghe, phản hồi và trưởng thành.
Các tổ chức thành công tại Úc luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của coaching trong việc xây dựng đội ngũ mạnh và bền vững (Australian Public Service Commission).
2. Thách thức thường gặp khi social worker lên quản lý
Việc chuyển từ một social worker thực hành sang vai trò quản lý hoặc lãnh đạo không chỉ là thay đổi chức danh — mà là thay đổi hoàn toàn cách bạn làm việc, tư duy và ra quyết định. Dưới đây là những thách thức phổ biến mà hầu hết các nhà quản lý mới trong ngành dịch vụ xã hội tại Úc đều gặp phải:
2.1. Thay đổi vai trò – từ người làm đến người dẫn dắt
Trước đây, bạn trực tiếp làm việc với khách hàng; giờ đây, bạn chịu trách nhiệm hướng dẫn và hỗ trợ người khác làm điều đó. Nhiều social worker mới lên quản lý gặp khó khăn khi đang hỗ trợ riêng biệt từng cá nhân sang tập trung vào tầm nhìn lớn hơn – quản lý con người, nguồn lực và chiến lược.
2.2. Cân bằng giữa giá trị nghề nghiệp và yêu cầu tổ chức
Social work luôn đặt lợi ích và quyền con người lên hàng đầu. Tuy nhiên, trong vai trò quản lý, bạn có thể phải đối mặt với các áp lực hành chính, ngân sách, hoặc KPI.
Điều này đôi khi tạo ra xung đột giữa giá trị nghề nghiệp và mục tiêu hoạt động của tổ chức – một thách thức lớn cần thời gian để vượt qua.
2.3. Thiếu kinh nghiệm lãnh đạo chuyên biệt
Phần lớn social worker được đào tạo để hỗ trợ khách hàng, chứ không phải để dẫn dắt đội ngũ hoặc quản lý dự án. Vì vậy, khi bước lên vị trí quản lý, nhiều người cảm thấy “thiếu kỹ năng” trong việc điều hành, phản hồi nhân viên, hay lập kế hoạch chiến lược.
2.4. Áp lực ra quyết định và quản lý thay đổi
Các tổ chức dịch vụ xã hội tại Úc thường xuyên phải thích ứng với những thay đổi về chính sách, quy trình làm việc hoặc nguồn tài trợ. Khi đảm nhận vai trò quản lý, social worker cần đưa ra quyết định nhanh chóng và có cơ sở, đồng thời quản lý rủi ro một cách hiệu quả.
Thách thức lớn nhất là duy trì sự gắn kết và tinh thần của đội ngũ trong suốt quá trình chuyển đổi, đảm bảo tổ chức vẫn đáp ứng tốt cả yêu cầu về con người lẫn tuân thủ chính sách.
2.5. Duy trì sức khỏe tinh thần và tránh kiệt sức
Khi chịu trách nhiệm cho cả đội ngũ và khách hàng, người quản lý dễ rơi vào stress hoặc kiệt sức (burnout). Giữ vững cân bằng giữa công việc và cuộc sống, chăm sóc sức khỏe tinh thần và biết khi nào nên chia sẻ, tìm hỗ trợ – là yếu tố quan trọng để lãnh đạo bền vững.
3. Cách phát triển năng lực lãnh đạo dành cho social worker
Kỹ năng lãnh đạo không phải là tố chất bẩm sinh mà là năng lực có thể được rèn luyện qua thời gian và trải nghiệm thực tế.
Đối với social worker, việc phát triển khả năng lãnh đạo đóng vai trò quan trọng khi bạn muốn đảm nhận các vị trí quản lý hoặc điều phối nhóm.
Dưới đây là những cách thực tế và hiệu quả giúp bạn trau dồi năng lực lãnh đạo trong lĩnh vực công tác xã hội.
3.1. Hiểu rõ điểm mạnh và mục tiêu phát triển của bản thân
Bắt đầu bằng việc tự đánh giá: điểm mạnh, kỹ năng bạn đã có, và lĩnh vực cần cải thiện.
Bạn có thể tham khảo khung năng lực “Leadership competencies for Queensland” do chính phủ Úc phát hành, giúp xác định rõ kỹ năng lãnh đạo cần thiết trong từng giai đoạn sự nghiệp.
Từ đó, lập kế hoạch phát triển cá nhân (IDP) với mục tiêu học tập cụ thể và có thể đo lường.
3.2. Tham gia khóa đào tạo hoặc chương trình phát triển lãnh đạo
Tại Úc, nhiều tổ chức cung cấp khóa học lãnh đạo dành riêng cho social worker, ví dụ Norma Parker Leadership Program của AASW.
Các chương trình này giúp bạn học cách:
- Lãnh đạo trong môi trường phức tạp;
- Phát triển đội ngũ đa văn hóa;
- Quản lý thay đổi và xung đột;
- Nâng cao khả năng tư duy chiến lược.
3.3. Học qua trải nghiệm – dẫn dắt nhóm nhỏ hoặc dự án
Kinh nghiệm thực tế là “trường học” tốt nhất. Hãy nhận dẫn dắt một dự án cộng đồng, một nhóm nhỏ, hoặc một sáng kiến nội bộ.
Điều này giúp bạn rèn kỹ năng lập kế hoạch, giao tiếp, ra quyết định và xử lý tình huống trong môi trường thật.
3.4. Rèn luyện kỹ năng coaching và mentoring
Như đã đề cập, coaching là quá trình giúp nhân viên tự khám phá và phát triển năng lực. Lãnh đạo hiệu quả biết cách đặt câu hỏi, phản hồi tích cực và tạo cơ hội học hỏi cho người khác.
Ví dụ: thay vì “đưa lời khuyên”, bạn có thể hỏi “bạn nghĩ giải pháp nào phù hợp nhất cho khách hàng này?”. Phương pháp này giúp đội ngũ trở nên tự tin, chủ động và gắn kết hơn.
3.5. Tìm kiếm người cố vấn (mentor)
Một người mentor có kinh nghiệm trong ngành có thể giúp bạn định hướng nghề nghiệp, chia sẻ góc nhìn thực tế và tránh những sai lầm thường gặp. Hãy tìm mentor thông qua mạng lưới nghề nghiệp, hiệp hội AASW, hoặc các nhóm chuyên môn trong lĩnh vực dịch vụ xã hội.
3.6. Duy trì việc học liên tục và phát triển cá nhân
Lãnh đạo là một hành trình không bao giờ kết thúc. Hãy chủ động cập nhật kiến thức mới về:
- Quản lý nhân sự và tổ chức;
- Sức khỏe tinh thần và phúc lợi nhân viên;
- Công nghệ trong ngành dịch vụ xã hội;
- Xu hướng quản lý lấy con người làm trung tâm (people-centred leadership).
4. Kết luận
Việc chuyển từ social worker sang vai trò quản lý là một bước ngoặt quan trọng – không chỉ thay đổi nhiệm vụ mà còn yêu cầu phát triển toàn diện về kỹ năng lãnh đạo. Khi bạn đầu tư vào tầm nhìn chiến lược, giao tiếp nhiều chiều, trí tuệ cảm xúc, khả năng thích nghi với thay đổi, phát triển đội ngũ và ra quyết định đạo đức, bạn sẽ đặt nền tảng vững chắc cho thành công trong ngành dịch vụ cộng đồng tại Úc.
Hãy nhớ rằng lãnh đạo không phải là đích đến mà là một hành trình liên tục học hỏi – và khi bạn lãnh đạo bằng giá trị, bạn không chỉ nâng mình mà còn nâng cả đội ngũ và cộng đồng.
Nếu bạn đang cân nhắc thăng tiến lên vị trí quản lý trong ngành dịch vụ cộng đồng tại Úc và muốn được tư vấn lộ trình học tập, phát triển kỹ năng lãnh đạo cũng như hỗ trợ về các chương trình thực tập và cơ hội việc làm – hãy liên hệ với Next Gem ngay hôm nay.
>> Next Gem sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên hành trình phát triển sự nghiệp bền vững tại Úc.
